Buğday (Triticum aestivum L.)'da yabancı ot kontrolü için kritik periyodun belirlenmesi ve yabani hardal (Sinapis arvensis L.)'ın mücadele olanaklarının araştırılması

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorTursun, Nihat
dc.contributor.authorAteş, Erdal
dc.date.accessioned2025-10-24T16:53:34Z
dc.date.available2025-10-24T16:53:34Z
dc.date.issued2022
dc.departmentMTÖ Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
dc.descriptionLisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractYapılan bu araştırma ile buğdayın yabancı otlara karşı kritik periyodunun belirlenmesi, buğday alanlarında sorun olan Sinapis arvensis L.'in alt türlerinin ve bu alt türlerin herbistlere tepkisinin araştırılması, S. arvensis'in biyolojik bazı özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Buğdayın kritik periyodunun belirlenmesinde çalışmalar 2020-2021 yıllarında Diyarbakır ilinde gerçekleştirilmiştir. S. arvensis'in alt türlerinin belirlenmesinde Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesini temsilen 28 ilde toplam 84 ilçenin buğday alanlarından S. arvensis tohumlarının örneklemesi yapılmıştır. Klasik ve moleküler (rDNA ile cpDNA) yöntemlerle S. arvensis'in alt türleri ile bu alt türlerin sera koşullarında herbisitlere tepkisi ve tohumların çimlenme biyolojisi araştırılmıştır. Çalışmalar sonucunda; yabancı otlara karşı %5 verim kaybında, buğdayın kritik periyodu yağışlı geçen iklim koşullarında 35-75 DAE, kurak geçen iklim koşullarında ise 11-93 DAE olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, Zadoks-30'un 2020 yılında 01.03.2020 tarihine, 2021 yılında ise 16.03.2021 tarihine tekabül ettiği belirlenmiştir. S. arvensis'in alt türlerinden S. arvensis subsp. arvensis, S. arvensis subsp. allionii ve S. arvensis subsp. schkuhriana tespit edilmiş olup, bu alt türler arasındaki filogenetik ilişkiler ortaya konmuştur. Florasulam, Bromoxynil + MCPA, Dimethyl amin tuzundan oluşan aktif maddelere karşı S. arvensis'in alt türlerinin farklı seviyelerde herbisitlerden etkilendikleri ve bu aktiflere karşı alt türlerin kontrol edilebilir olduğu belirlenmiştir. S. arvensis'in çimlenme sıcaklığının, illere ve alt türlere göre değişmekle birlikte genel olarak minimum 2 -5 °C, optimum 10-25 °C, maksimum 35 °C olduğu belirlenmiştir. S arvensis'in alt türlerinin belirlenmesiyle ilgili çalışmaların devam ettirilmesi; belirlenen alt türlerin dayanıklılık durumunun araştırılması önerilir.
dc.description.abstractThis study aimed to determine the critical period of wheat against weeds, investigate the subspecies of Sinapis arvensis in wheat fields, and the response of these subspecies to herbicides, and determine some biological characteristics of Sinapis arvensis. Studies of critical periods of wheat were carried out in the years 2020-2021 in Diyarbakir province. To determine the subspecies of Sinapis arvensis, the seeds were sampled from the wheat fields of 84 districts in 28 provinces, representing 7 regions of Turkey. The subspecies of Sinapis arvensis were investigated by classical and molecular (rDNA and cpDNA) methods and the response of these subspecies to herbicides under greenhouse conditions and investigated the germination biology of seeds. As a result of the studies, the critical period of wheat with 5%yield loss against weeds is 35-75 DAE in rainy climate conditions and 11-93 DAE in dry climate conditions. In addition, Zadoks-30 scale was determined to coincide on 3 March 2020 and 16th March 2021. Subspecies of Sinapis arvensis were confirmed as Sinapis arvensis subsp. arvensis, Sinapis arvensis subsp. allionii and Sinapis arvensis subsp. schkuhriana and phylogenetic relationships between these subspecies have been revealed. It was determined that the subspecies of Sinapis arvensis were affected by different levels of herbicides against the active substances consisting of Florasulam, Bromoxynil + MCPA, Dimethyl amine salt, and the subspecies were controllable against these actives. Although the germination temperature of S. arvensis varies according to the provinces and subspecies, determined generally germinated at a minimum temperature of 2-5 °C, optimum 10-25 °C, and maximum 35 °C.
dc.identifier.endpage130
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kScA8XnrRb0WogX-qPGFkqIjdEVAxnkdLJbjtRlmdJKWVO62hgWu8U_I2ntxZjKY
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12899/1621
dc.identifier.yoktezid739152
dc.language.isotr
dc.publisherMalatya Turgut Özal Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzTez_20251024
dc.subjectZiraat
dc.subjectAgriculture
dc.titleBuğday (Triticum aestivum L.)'da yabancı ot kontrolü için kritik periyodun belirlenmesi ve yabani hardal (Sinapis arvensis L.)'ın mücadele olanaklarının araştırılması
dc.title.alternativeDetermination of the critical period of weed control in wheat (Triticum aestivum L.) and investigation of the control methods of wi?ld mustard (Sinapis arvensis L.)
dc.typeDoctoral Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu