Ostomili Hastalarda Stoma Uyumu ve Etkileyen Faktörler

Abstract

ÖZET Amaç: Hastaların psikososyal açıdan desteklenip stomaya uyumlarının sağlanması ve yaşam kalitelerinin arttırılması için ostomi uyumu ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi, destekleyici hemşirelik girişimlerinin planlanmasında önemlidir. Bu araştırma; ostomi uygulanan hastalarda, ostomi uyumu ve ostomi uyumunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini; Ekim 2019- Ağustos 2021 tarihleri arasında bir şehir hastanesinin genel cerrahi kliniğine başvuran ve ostomi uygulanan 64 hasta oluşturdu. Çalışma örneklemi, ostomi açılmasının üzerinden en az 10 hafta geçmiş toplam 40 hasta ile tamamlandı. Veriler, “Hasta Tanıtıcı Özellikler Formu” ve “Ostomili Bireylere Yönelik Uyum Ölçeği” ile araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak toplandı. Çalışma verileri; tanımlayıcı istatistiksel metotlar, Shapiro Wilk ve Mann Whitney U analizleri kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: Araştırma bulgularında; hastaların ostomi uyum ölçeği toplam puan ortalamaları 43.87±14.07 olarak belirlendi. Elektif cerrahi uygulanan, komplikasyon gelişmeyen ve ostomi bakımını kendi yapan hastaların ostomiyi kabul etme puanları daha yüksek olarak saptandı. Komplikasyon gelişmeyen hastaların sosyal uyumları da daha iyi düzeydeydi. Aileden destek almayan, acil girişim uygulanan, komplikasyon gelişen ve ostomi bakımı yakınları tarafından yapılan hastaların kaygı ve endişeleri daha yüksekti. Evli hastaların, elektif cerrahi girişim uygulanan ve ostomi bakımını kendi yapan hastaların öfke puan ortalamaları daha düşük olarak belirlendi (p<0.05). Sonuç ve Öneriler: Çalışma sonuçları doğrultusunda; hastaların ameliyat öncesi sosyal destek kaynaklarının belirlenmesi önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde ise hasta uyumunu etkileyen komplikasyonların önlenmesi ve hastalara ostomi bakımının öğretilmesi ile birlikte kendi ostomi bakımlarını sürdürmeye yönelik eğitici ve destekleyici hemşirelik girişimlerinin planlanması önerilir.