Tursun, NihatSüer, İslam Emrah2025-10-232025-10-232022https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=RsTBl6RWK25OBMIKtIgYYZWOa16I1rY3i3CrnAvYf43Dm5mYsx8e4foJKgz6KdkEhttps://hdl.handle.net/20.500.12899/1275Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim DalıBu çalışma pamuk alanlarında sorun olan domuz pıtrağı (Xanthium strumarium L.)'nın bazı biyolojik özellikleri ve mücadele olanaklarının araştırılması amacıyla 2020-2022 yılları arasında yapılmıştır. Çalışma kapsamında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde pamuk üretim alanlarında yapılan sürveyler sonucunda domuz pıtrağının rastlanma sıklığı Şanlıurfa'da %84.7, Diyarbakır'da %83.3, Mardin'de %79 ve Batman'da %56 olarak bulunmuştur. Tohumların bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi çalışmalarında; domuz pıtrağının toprakta optimum çıkış derinliğinin 2-10 cm olduğu ve tohumların çimlenme sıcaklıklarının illere göre değişmekle beraber minimum 5 °C, optimum 15-35 °C ve maksimum 40 °C olduğu belirlenmiştir. Tarla denemelerinde ise, trifloxysulfuron sodium'un farklı dozlarının (1, 1.5 ve 2 g/da) domuz pıtrağının kontrolünde %90'nın üzerinde etkili olduğu, fluometuron'un farklı doz (200, 250 ve 300 ml/da) uygulamaların da ise etkinliğinin düşük olduğu belirlenmiştir. Farklı sıcaklık (26, 29 ve 32 °C) ve CO2 (400, 600, 800 ve 1000 ppm) uygulamalarının domuz pıtrağının gelişimi ve herbisit duyarlılığının belirlenmesi çalışmalarında; yüksek sıcaklık ve CO2 seviyelerinde domuz pıtrağının bitki boyu, yaş ve kuru ağırlık değerlerinde artış olduğu, yüksek CO2 seviyelerinde trifloxysulfuron sodium'un etkisi artarken, fluometuron'un etkinliğinde önemli bir değişikliğin olmadığı saptanmıştır. Domuz pıtrağının teşhis çalışmalarında; morfolojik olarak X. orientale türüne ait bir alt tür, X. strumarium türüne ait iki alt tür tespit edilmiştir. Moleküler çalışmalarda ise ITS4 ve ITS5 primerleri ile Xanthium cinsine ait türlerin ve alt türlerinin ayırt edilemediği belirlenmiş, ayrıca Türkiye'nin 26 ilinden alınan domuz pıtraklarının birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıkları filogenetik olarak ortaya konulmuştur.This study was carried out between the years 2020-2022 in order to investigate some biological properties and control possibilities of common cocklebur (Xanthium strumarium L.), which is a problem in cotton fields. As results of the study; the frequency of common cocklebur in cotton fields of South Anatolia Region was found to be 84.7% in Şanlıurfa, 83.3% in Diyarbakır, 79% in Mardin and 56% in Batman. It was determined that the optimum emergence depth of common cocklebur in the soil is 2-10 cm and the germination temperatures of the seeds are minimum 5 °C, optimum 15-35 °C and maximum 40 °C. it was determined that different doses of trifloxysulfuron sodium (1, 1.5 and 2 g/da) had an effect over 90% in the control of common cocklebur, while the effectiveness of fluometuron was low in all three doses (200, 250 and 300 ml/da). It was determined that there was an increase in plant height, wet and dry weight values of common cocklebur at high temperature and CO2 levels, while the effect of trifloxysulfuron sodium increased at high CO2 levels, there was no significant change in the effectiveness of fluometuron. In the diagnostic studies of common cocklebur; Morphologically, a subspecies of X. orientale and two subspecies of X. strumarium were determined. In molecular studies, it was determined that the species and subspecies of the genus Xanthium could not be distinguished by means of ITS4-ITS5 primers, and the similarities and differences between the common cocklebur from 26 provinces of Turkey were revealed phylogenetically.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraatAgricultureDoktora1173756905