Memlûk Dönemi Sebeb-i Telif Eseri: “er-Ravzatu'z-Zahir fî Sîreti'l-Melikü’z-Zâhir Tatar”

dc.contributor.authorÇıplak, Esra
dc.contributor.authorÇelik, Barış
dc.date.accessioned2025-10-24T17:59:27Z
dc.date.available2025-10-24T17:59:27Z
dc.date.issued2024
dc.departmentMalatya Turgut Özal Üniversitesi
dc.descriptionBAP-24-FEF-4902-02
dc.description.abstractSebeb-i telif bir kavram olarak kitabın müellif tarafından hangi gaye ve plan dâhilinde kaleme alındığıyla ilgili bir durumdur. Bir telif çalışmasının ardından yazar, eserinin toplum nezdinde kabul görmesi için birtakım yöntemler izler. Kitabın kabul görmesi ve yaygınlaşması için yapılan yöntemlerden biri de kitabı itibarlı bir makamda olana ithaf etmektir. Sebeb-i telifi sultan gibi yüksek konumdaki birine olan ithaf eserlerin yayılması ve toplum tarafından kabul görmesi eserin gayesi için arzu edilen bir sonuçtur. Müelliflerin sultanlara ithaf ettikleri eserlerinde kendilerinden lütuf, para veya mevki beklemek gibi birçok gayeleri olabilmektedir. İthaf geleneği içerisinde yönetici kişiye sunulan eserler farklı disiplinlerden örneğin; şiir, felsefe, mantık, tıp, din, edebiyat gibi sıklıkla sultanlara ithaf edilen kitap türleridir. Bu bilimlerden farklı olarak bir de topluma yönelik propaganda amacı güden, Sultanın hükümdarlık meşruiyetine dair var olan meşruiyet sorunlarını aşmaya yönelik çözüm odaklı eserlerin varlığı oldukça ilginçtir. Sözgelimi el-Ayni, telif ettiği eserinde Tatar’ın meşru bir hükümdar olduğunun ispatı için oldukça mahir olduğunu gördüğümüz gizli ilimlerden deliller getirerek halka yönelik bir yönetim propagandası yapmaktadır. Halka yönelik yazıldığı olduğu açıkça belli olan çalışmada el-Ayni, Sultan Tatar ile ilgili her şeyi meşru hükümdar portesi için bir delil olarak kabul eder ve bu kabuliyeti kesin bir dil ile belirtir. Ayrıca eserde gerek Tatar’ın yaratıcı tarafından seçilmiş olduğu gerek ise sultanlığı kendi döneminde hak eden yegâne kişi olduğuna kadar birçok argümanı başta dini metinler olmak üzere gizli ilimlerden de istifade ederek temellendirmeye çalışmıştır. Bu durum aynı zamanda el-Ayni ve Tatar arasında var olan Hamilik ilişkisinden dolayı eserin bir patronaj çalışması olduğunun belirtisidir.
dc.description.sponsorship[TR] Muş Alparslan Üniversitesi
dc.identifier.endpage11
dc.identifier.issn2822-5805
dc.identifier.issue8
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12899/2127
dc.identifier.volume3
dc.language.isotr
dc.publisherMalatya Turgut Ozal University
dc.relation.ispartofAnadolu Mecmuası
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzDergiPark_20251023
dc.subjectMedieval Age Archeology
dc.subjectOrtaçağ Arkeolojisi
dc.titleMemlûk Dönemi Sebeb-i Telif Eseri: “er-Ravzatu'z-Zahir fî Sîreti'l-Melikü’z-Zâhir Tatar”
dc.typeArticle

Dosyalar