Farklı sıcaklıklar ve arttırılmış karbondioksit gazı (CO2) düzeyinin şeftali yaprakbiti [Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphidae)]'nin biyolojisi üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Artan endüstriyel ve antropojenik faaliyetler 1980'li yıllardan itibaren atmosferde sera gazlarının çoğalmasına neden olmuştur. Bu durum dünya üzerinde bir sera etkisi oluşturarak küresel ısınmaya neden olmaktadır. Günümüz koşullarında kaçınılmaz olan bu ekolojik felaketin tarımsal üretim açısından özellikle böcek faunası üzerine etkilerinin araştırılması zorunlu hale gelmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile küresel ısınmanın neden olduğu sıcaklık ve artan CO2 değerlerinin Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae)'nin biyolojisi üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma farklı CO2 düzeyleri (400, 600, 800 ve 1000 ppm) ve sıcaklık derecelerine (26/16 – 29/19 – 32/22℃, Gündüz/Gece Sıcaklık Değerleri) sahip sera odalarında gerçekleştirilmiştir. Her odada stok kültürler oluşturulup, 2 nesil devamlılığı sağlandıktan sonra patlıcan bitkileri üzerinde oluşturulan her bir hücre içerisinde 1 adet 0-24 saat (yaş) M. persicae bireyi olacak şekilde bırakılmıştır. Bireyler günlük olarak takip edilmiş, gömlek değiştirme durumları, verdiği yavru sayıları ve yaşam süreleri 24 saatte bir kayıt altına alınmıştır. Buradan elde edilen verilerden yaşam çizelgeleri oluşturulmuştur. Bu sonuçlara göre en kısa toplam gelişme süresi 32/22℃ sıcaklık ve 600 ppm CO2 düzeyinde 5.35 gün olarak görülmüştür. En yüksek yavru sayısı ise 29/19℃ sıcaklıkta 1000 ppm CO2 düzeyinde 87.88 yavru ve 400 ppm CO2 düzeyinde 87.00 yavru belirlenmiştir. Ergin ömrünün en uzun olduğu bireyler (28.82 gün) ve toplam yaşam süresinin en uzun olduğu bireyler (35.25 gün) ise 29/19℃ sıcaklık ve 400 ppm CO2 düzeyinde tespit edilmiştir. En yüksek net üreme gücü (R0) (80.300) ve kalıtsal üreme yeteneğinin (rm) (0.344) 29/19℃ sıcaklık ve 800 ppm CO2 düzeyinde belirlenmiştir. Döl süresinin (T0) en uzun olduğu bireyler (15.271) 29/19℃ sıcaklıkta ve 1000 ppm CO2 düzeyinde tespit edilmiştir. Elde edilen bu verilerle, farklı sıcaklık ve arttırılmış CO2 gazı düzeylerinin M. persicae'nın gelişme süresi, yavru sayısı ve yaşam çizelgesi parametrelerini etkilediği belirlenmiştir.

Increasing industrial and anthropogenic activities have led to an increase in greenhouse gases in the atmosphere since the 1980s. This situation creates a greenhouse effect on the world and causes global warming. It has become necessary to investigate the effects of this ecological disaster, which is inevitable in today's conditions, on agricultural production, especially on insect fauna. In this study, it was aimed to determine the effect of temperature and increasing CO2 values caused by global warming on the biology of Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae). The study was carried out in greenhouse rooms with different CO2 levels (400, 600, 800 and 1000 ppm) and temperatures (26/16 – 29/19 – 32/22℃, Day/Night Temperatures). After creating stock cultures in each room and ensuring the continuity of 2 generations, 1 M. persicae individual (0-24 hours (age)) was left in each cell formed on the eggplant plants. Individuals were followed daily, their molting, the number of offspring and their life span were recorded every 24 hours. Life table analysis was performed on the data from each room. According to these results, the shortest total development time was determined as 5.35 days at 32/22°C temperature and 600 ppm CO2 level. The highest number of offspring was determined at 29/19°C as 87.88 with 1000 ppm CO2 level and 87.00 with 400 ppm CO2 level. The longest adult lifespan (28.82 days) and the longest total lifespan (35.25 days) were obtained from 29/19℃ temperature with 400 ppm CO2 level. The longest generation time (T0) (15.271) were also determined at 29°C temperature with 1000 ppm CO2 level. With these data, it was determined that different temperatures and increased CO2 levels affect the development time, number of offspring and life table parameters of M. persicae.