Tuz stresinde tolerant ve duyarlı domates genotiplerinde farklı jasmonik asit dozlarının bitki büyümesi ve bazı fizyolojik parametreler üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, tuzluluk stresine karşı tolerant (TOM 23) ve duyarlı (TOM 106) olduğu daha önce yürütülen projelerde belirlenmiş olan iki farklı domates genotipinde, jasmonik asit uygulamlarının tuza tolerans üzerindeki etkisi bazı fizyolojik paramterler bakımından incelenmiştir. Malatya Turgut Özal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü'ne ait yetiştirme serasında saksı denemesi şeklinde yürütülen çalışmada, iki farklı tuz (0 ve 100 mM) ve 4 farklı jasmonik asit dozu (0, 20, 30 ve 40 ?M) kullanılmıştır. Çalışmada, bitki büyümesini takip etmek amacıyla bitki büyüme parametrelerinden yeşil aksam yaş ve kuru ağırlıkları, kök yaş ve kuru ağırlıkları, bitki gövde çapı ve boyu, fizyolojik parametrelerden; yaprak su potansiyeli, yaprak ozmotik potansiyeli, fotosentez oranı, transpirasyon oranı, stoma iletkenliği, yapraklarda SPAD metre ile kloroz durumunun belirlenmesi, yaprak hücrelerinde membran zararlanması ve içsel CO2 miktarı ile yapraklarda Na, K, Ca, Cl besin element içerikleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, tuz stresi altında yetiştirilen domatesler üzerine farklı jasmonik asit dozlarının gözlemlenen hemen her parametre üzerine istatistiksel olarak önemli ölçüde etki ettiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak jasmonik asitin 20 ve 30 ?M dozlarının tuz stresinin olumsuz etkilerini azaltmada diğer dozlara göre daha etkili olduğu ve bir çok parametrede duyarlı (TOM 106) genotipe ilişkin sonuçları tolerant (TOM 23) genotipe yaklaştırdığı ortaya çıkmıştır.

In this study, the effect of jasmonic acid applications on salt tolerance in two different tomato genotypes determined to be saline stress tolerant (TOM 23) and susceptible (TOM 106) in previous studies has been investigated in terms of some physiological paramters. Malatya Turgut Özal University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture, carried out as a pot experiment in the cultivation greenhouse, two different salts (0 and 100 mM) and 4 different doses of jasmonic acid (0, 20, 30 and 40 ?M) were used. In the study, green component wet and dry weights, root wet and dry weights, plant stem diameter and length, physiological parameters, which are among the plant growth parameters in order to follow the plant growth; leaf water potential, leaf osmotic potential, photosynthesis rate, transpiration rate, stomatal conductivity, determination of chlorosis status with SPAD meter in leaves, membrane damage in leaf cells and internal CO2 content and Na, K, Ca, Cl nutrient element contents in leaves were examined. As a result of the study, it was determined that different doses of jasmonic acid on tomatoes grown under salt stress had a statistically significant effect on almost every parameter observed. As a result, it has been revealed that 20 and 30 ?M doses of jasmonic acid are more effective in reducing the negative effects of salt stress compared to other doses and approximates the results related to the sensitive (TOM 106) genotype in many parameters to the tolerant (TOM 23) genotype.