Vergilendirme Politikalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: AB Ülkeleri ve Türkiye İçin Yeni Nesil Bir Panel Veri Analizi

Abstract

Devletin ekonomiye müdahalesinin en önemli nedenleri arasında, gelir dağılımındaki dengesizliği bertaraf etmek yeralmaktadır. Bu bağlamda, devletlerin, gelir dağılımında adaleti sağlamak için kullandıkları en önemli olgu vergi politikasıdır.Çalışmada, gelir dağılımı açısından vergilerin dolaylı ve dolaysız tasnifi göz önünde bulundurulmuştur. Dolaysız vergilerindolaylı vergilere göre gelir dağılımında daha etkin olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak, gelişmekte olan ülkelere bakıldığındabu gerçek göz ardı edilmektedir. Türkiye’de de dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı daha yüksektir. Çalışmanınamacı, Türkiye’de ve 28 AB üyesi ülkede, dolaylı ve dolaysız vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkisinin analizidir.Çalışmada; gelir dağılımı ve vergi kavramları teorik olarak ele alındıktan sonra, dolaylı ve dolaysız vergilerin gelir dağılımıüzerindeki etkisi Türkiye ve 28 AB ülkesi için ampirik olarak analiz edilmiştir. Bu çalışmada; 28 AB üyesi ülke ve Türkiye’deuygulanan vergi politikalarının, gelir dağılımı dengesizliği üzerindeki etkileri, 2006-2018 dönemi için yeni nesil panel verianalizi yöntemleri kullanılarak araştırılmıştır. Bu çalışmanın analiz sonuçlarına göre; toplam vergi gelirleri içindeki dolaylıvergilerin payının artması gelir eşitsizliğini daha da artırırken, toplam vergi gelirleri içindeki dolaysız vergilerin payının artmasıbu eşitsizliği azaltmaktadır. İnsani gelişmişlik seviyesindeki artışların da gelir eşitsizliğini azaltıcı yönde etkilerinin olduğubelirlenmiştir.

One of the main reasons why the government intervenes in market is to get rid of imbalances in income distribution. In this context, the most important instrument used by governments to provide equality on income distribution is taxation policies. In the study, classification of taxes as direct and indirect is considered for income distribution. It is a known fact that direct taxes are more efficient than indirect taxes in income distribution. However, this fact is disregarded in developing countries. In Turkey, the share of indirect taxes in total tax revenue is much higher. The aim of the study is to investigate the impact of direct and indirect taxes on income distribution in Turkey and 28 EU countries. In the study, after covering the concepts of income distribution and tax theoretically, the impact of direct and indirect taxes on income distribution is empirically analyzed for Turkey and 28 AB countries. In the paper, the impacts of tax policies implemented in Turkey and 28 EU countries on income distribution imbalances are investigated by using new generation panel data analysis methods for 2006-2018 period. According to the paper analysis, the increases in the share of indirect taxes in total tax revenues rise income inequality while the increases in the share of direct taxes in total tax revenue decrease this inequality. It is also determined that improvement in human development index has declining impact on income inequality.