Şüt Kanalları Üzerine Yerleştirilen Blokların Enerji Sönümlenme Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Açık kanal akımlarında, akımın sahip olduğu fazla miktardaki enerjiyi sönümlemek için enerji kırıcı yapılar inşa edilir. Bazen de akım, enerji kırıcı yapıya ulaşmadan enerjisini azaltacak engel bloklarına maruz bırakılır. Bu suretle akımın fazla hızlanması engellendiği gibi enerji kırıcı yapının boyutları da azaltılır. Kaskatlarda veya yüksek eğimli bir şüt kanalında enerji kırıcı bloklar kullanılarak hızların azaltılması, barajların ve benzer hidrolik yapıların güvenliği açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, enerji kırıcı blokların enerji sönümleme oranları araştırılmıştır. Açık kanal içerisine dizilmiş olan küp blokların iki farklı dizilim şekli için enerji sönümleme oranındaki değişimler gözlenmiştir. Yapılan bu deneylerde; 2 nolu blok diziliminin 1 nolu dizilim şekline göre daha fazla enerji kırdığı ortaya çıkmıştır. Debi miktarı arttıkça, kırılan enerji miktarının blok diziliminden daha az etkilendiği belirlenmiştir. Bu çalışmada sonuç olarak, aynı özelliklere sahip blokların kanal içerisinde dizilim şeklini değiştirerek daha fazla enerji kırılabileceği gözlemlenmiştir.

Energy dissipating structures are built to reduce the excessive amount of energy of the flow in open channels. Sometimes, the flow is exposed to blocks that will reduce the energy of the flow before it reaches energy dissipating structure. By this way, excessive acceleration of the flow is prevented. Also, the size of energy dissipating structure is decreased. It is extremely important for the safety of dams and similar hydraulic constructions to reduce the speed of flow over the cascades or highly inclined chute channels by using baffle blocks. In this study, the rates of energy dissipating of baffle blocks are investigated. The rates of energy reducing of cube blocks in open channels are observed for two different arrangements of blocks. In the experiments, it has been revealed that Number 2 block lines dissipated more energy than Number 1 block lines. As flow rate increases, it is seen that the amount of dissipated energy has been effected less from block lines. As a result of this study; it has been observed that the blocks with similar feature can dissipate much more energy by changing their set of lines in channels.