Fırat Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi Ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde yeni gelişen ve önemli bir kavram olan sağlık okuryazarlığı ile ilgili araştırmaların sınırlı sayıda olması sebebiyle meslek yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı düzeyinin ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kesitsel türde planlanan bu araştırmanın evrenini oluşturan Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Meslek Yüksek Okulu’ndaki öğrencilerin %86,6’sı (n=1299) araştırmaya katılmıştır. Katılımcılar Sağlık Okuryazarlığı Anketi, sosyodemografik veri formu, kişisel sağlık algısı, sağlık çıktıları ve sağlık hizmetleri ile ilgili soruları yanıtlamışlardır. Veriler SPSS 25.00 paket programı ile değerlendirilmiştir. Öğrencilerin Genel Sağlık Okuryazarlığı (SOY) İndeksi puan ortalaması 33,81±7,81 olup kadınlarda, ekonomik durumu iyi olanlarda, annenin öğrenim durumu ‘üniversite ve üzeri’ olanlarda, sigara kullanmayanlarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Genel olarak toplumumuzda düşük olan sağlık okuryazarlığı düzeyi çalışmamıza katılan gençlerde de benzer olarak görülmektedir. Genel SOY düzeyini etkileyen faktörler arasında cinsiyet, anne öğrenim durumu, gelir durumu ve sigara kullanımı saptanmıştır. SOY düzeyinin “hastalıktan korunma” ve “sağlığın iyileştirilmesi” başlıkları altında en düşük olduğu görülmektedir. Bu da birincil korunma kapsamında sağlığın geliştirilmesi için çok sektörlü sağlık yaklaşımına ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymaktadır. Gençlerin sağlık okuryazarlığı hakkında farkındalıklarının artırılmasına yönelik akran eğitimleri, programlar, projeler geliştirilmelidir.

Due to the limited number of studies on health literacy, which is a newly developed and important concept in our country, it was aimed to assess the level of health literacy and related factors in vocational school students. This research is planned in a cross-sectional type. The population of this study consists of students studying at Fırat University Vocational School. 86.6% (n=1299) of the students participated in the study. Participants answered questions about sociodemographic, personal health perception and health outcomes, health care and Turkey Health Literacy Survey. The overall HL Index score average of the students is 33.81±7.81. The general HL Index score average is in women, those who have a good economic status, those whose mother's education level is 'university and above', in non-smokers were found statistically significantly higher. The health literacy level, which is generally low in our society, is seen to be similar among the youth who participated in our study. Among the factors affecting the general HL level, gender, maternal education, income and smoking were determined. It is seen that the HL level is the lowest under the headings of "disease prevention" and "health improvement". This reveals the need for a multisectoral health approach to improve health within the scope of primary prevention. Peer trainings, programs and projects should be developed to increase the awareness of young people about health literacy.