Toplumsal yeteneğin öğrencilerin uzaktan eğitim algıları üzerindeki etkisinde akademik kontrol odağının aracılık rolü

Abstract

2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü, kısa süre içerisinde tüm dünyayı etkisi altına alarak pandemi haline dönüşmüştür. Bu süreçte ülkelerin eğitim sistemleri pandemiden etkilenmiş, birçok ülkede eğitim, uzaktan eğitim sistemleri aracılığı ile gerçekleştirilmeye başlamıştır. Uzaktan eğitim, örgün eğitime göre farklı dinamikleri olan bir süreç olduğundan, daha önce tam zamanlı olarak uzaktan eğitim almamış öğrencilerin konuya ilişkin algılarının ölçülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı üniversitelerde havacılık eğitimi alan öğrencilerin uzaktan eğitim sistemlerine ilişkin algıları üzerindeki toplumsal yeteneğin etkisinde akademik kontrol odağının aracılık rolünün araştırılmasıdır. Söz konusu amacı gerçekleştirebilmek için araştırmanın verileri çeşitli üniversitelerde sivil hava ulaştırma işletmeciliği, sivil havacılık kabin hizmetleri ve havacılık yönetimi bölümlerinde eğitim gören kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiş 530 öğrenciden çevrimiçi anket aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış, bütün ölçeklerin geçerli ve güvenir olduğu görülmüştür. Toplanan verilere korelasyon analizi, basit doğrusal regresyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda toplumsal yetenek ile uzaktan eğitim algısı arasında, toplumsal yetenek ile akademik kontrol odağı arasında ve akademik kontrol odağı ile uzaktan eğitim algısı arasında anlamlı ilişkiler olduğu ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın diğer bir sonucuna göre toplumsal yeteneğin uzaktan eğitim algısı üzerindeki etkisinde, akademik kontrol odağının kısmi aracılık etkisi vardır. Bu bağlamda uzaktan eğitim sistemlerinin tasarlanmasında ve uygulanmasında öğrencilerin sosyal gezinme, sosyal varoluş, sosyal bağlantılılık, gizlilik algısı ve iletişim becerisi gibi toplumsal yeteneklerinin ve akademik başarılarını atfettikleri içsel ve dışsal faktörlerini ifade eden akademik kontrol odaklarının dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir. Bu sayede uzaktan eğitim sistemlerinden beklenen faydaların elde edilebileceği düşünülmektedir.

2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü, kısa süre içerisinde tüm dünyayı etkisi altına alarak pandemi haline dönüşmüştür. Bu süreçte ülkelerin eğitim sistemleri pandemiden etkilenmiş, birçok ülkede eğitim, uzaktan eğitim sistemleri aracılığı ile gerçekleştirilmeye başlamıştır. Uzaktan eğitim, örgün eğitime göre farklı dinamikleri olan bir süreç olduğundan, daha önce tam zamanlı olarak uzaktan eğitim almamış öğrencilerin konuya ilişkin algılarının ölçülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı üniversitelerde havacılık eğitimi alan öğrencilerin uzaktan eğitim sistemlerine ilişkin algıları üzerindeki toplumsal yeteneğin etkisinde akademik kontrol odağının aracılık rolünün araştırılmasıdır. Söz konusu amacı gerçekleştirebilmek için araştırmanın verileri çeşitli üniversitelerde sivil hava ulaştırma işletmeciliği, sivil havacılık kabin hizmetleri ve havacılık yönetimi bölümlerinde eğitim gören kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiş 530 öğrenciden çevrimiçi anket aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış, bütün ölçeklerin geçerli ve güvenir olduğu görülmüştür. Toplanan verilere korelasyon analizi, basit doğrusal regresyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda toplumsal yetenek ile uzaktan eğitim algısı arasında, toplumsal yetenek ile akademik kontrol odağı arasında ve akademik kontrol odağı ile uzaktan eğitim algısı arasında anlamlı ilişkiler olduğu ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın diğer bir sonucuna göre toplumsal yeteneğin uzaktan eğitim algısı üzerindeki etkisinde, akademik kontrol odağının kısmi aracılık etkisi vardır. Bu bağlamda uzaktan eğitim sistemlerinin tasarlanmasında ve uygulanmasında öğrencilerin sosyal gezinme, sosyal varoluş, sosyal bağlantılılık, gizlilik algısı ve iletişim becerisi gibi toplumsal yeteneklerinin ve akademik başarılarını atfettikleri içsel ve dışsal faktörlerini ifade eden akademik kontrol odaklarının dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir. Bu sayede uzaktan eğitim sistemlerinden beklenen faydaların elde edilebileceği düşünülmektedir.