Yabancı Portföy Yatırımlarının Borsa Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ye yapılan yabancı portföy yatırımlarının BIST-100 Endeksi üzerine etkisi olup olmadığının araştırılmasıdır. Ülkelere yapılan yatırımlar doğrudan yabancı yatırım olarak uzun vadeli ve reel yatırımlar olabildiği gibi, yabancı portföy yatırımları olarak kısa/uzun vadeli finansal yatırımlar da olabilir. Bu çalışmada ülkelere yapılan doğrudan yabancı yatırımlar dikkate alınmamaktadır. Sadece yapılan yabancı portföy yatırımları dikkate alınmaktadır. Yabancı portföy yatırımları, ülkede içerisinde fon toplamak amacıyla ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçlarına yapılan yatırımları ifade etmektedir. Bu amaçla çalışmada 2005 Q4 – 2019 Q4 dönemine ait 57 çeyrek dönem ele alınmıştır. Çalışmada değişken olarak Türkiye’ye yapılan yabancı portföy yatırımları ve BIST100 Endeksi kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak Hatemi-J eşbütünleşme testi ve Hacker ve Hatemi-J Bootstrap Toda-Yamomoto Nedensellik testi kullanılmıştır. Eşbütünleşme testi sonucunda yabancı portföy yatırımları ile BIST-100 endeksi arasında eşbütünleşik ilişki olduğu, nedensellik analizine göre ise hem yabancı portföy yatırımlarından BIST-100 endeksine, hem de BIST-100 Endeksinden yabancı portföy yatırımlarına doğru çift yönlü nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır

The aim of this study was to investigate the foreign portfolio investments in Turkey whether the effect on BIST 100 Index. Investments in countries can be longterm and real investments as foreign direct investments, as well as short / long-term financial investments as foreign portfolio investments. Foreign direct investments to countries are not considered in this study. Only foreign portfolio investments made are taken into account. Portfolio investments represent investments in money and capital market instruments issued in the country to raise funds within the country. For this purpose, 57 quarters of 2005 Q4 - 2019 Q4 are discussed in the study. It is used as a variable in Turkey on foreign portfolio investments made and BIST 100 Index. Hatemi-J cointegration test and Hacker and Hatemi-J Bootstrap TodaYamomoto Causality Test were used as methods in the study. As a result of cointegration test, there is a cointegrated relationship between portfolio investments and BIST-100 index, As a result of the causality analysis, it is concluded that there is causality from portfolio investments to BIST-100 index and from BIST-100 Index to portfolio investments.